Charakterystyka[]
Helikony to około 70 trudnych do rozróżnienia gatunków motyli dziennych, z których każdy na swój sposób zachwyca swoimi pięknem. Jednakże, pod tą gamą barw kryje się również coś więcej – cenne geny, które stały się pasją wielu naukowców. Jest to rodzaj reprezentatywny dla tzw. mimikry Müllerowskiej, kiedy to różne, niespokrewnione ze sobą gatunki opracowują jeden schemat sygnałów dla drapieżników, że są niejadalne. Od typowej mimikry różni ją to, że oba gatunki – i oryginał, i naśladowca – są zdolne do obrony, nie ma zaś osobnika bezbronnego, który przypominając coś groźnego, próbuje sobie zagwarantować przeżycie. Drugą różnicą jest korzyść tego zjawiska dla obu stron, a nie tylko jednej. Opracowany sygnał jest szybciej przyswajany przez drapieżniki (częściej przez nich spotykany) niż dwa pojedyncze; ginie więc mniej osobników obu gatunków.
Wygląd[]
Owad o dość delikatnej i smukłej budowie. Skrzydła długie. Podstawową barwą jest głęboka czerń, która kontrastuje z czerwonymi plamami na przednich skrzydłach i żółtymi przepaskami na tylnych. Taki zestaw jest niczym sygnalizacja świetlna – stój, nie zjadaj. Trujące substancje Helikony nabywają już w stadium larwalnym, przejmując je od zjadanej rośliny. Jak już wyżej wspomniano, mimo dość charakterystycznego wyglądu, na samej jego podstawie nie można zidentyfikować tego gatunku ze względu na dużą liczbę naśladowców.
Występowanie[]
Spotkać go można w Ameryce Południowej i Środkowej, gdzie jest dość pospolity. Preferuje skraje lasów, polany oraz gęsto zarośnięte ogrody, gdzie odpoczywa na liściach (często grupowo), ze złożonymi skrzydłami. Wspólnie spędzają również noce.
Pokarm[]
Z reguły gąsienice żerują na roślinie, na której złożone zostały jaja – a więc gatunki z rodzaju Passiflora (w Polsce pod nazwą Męczennica), posiadające substancje trujące. Bywa również tak, że poszczególne gatunki opisywanych motyli, składają jaja tylko na wybranych gatunkach Passiflory. Niesie to ze sobą dość poważne niebezpieczeństwo – gdy różnorodność tych roślin zniknie, automatycznie znikną cale populacje tych pięknych motyli. Jednakże, na pewno nie zachwieją tej równowagi gąsienice: Passiflora wykształciła różne sposoby, by bronić się przed ich nadmierną inwazją. Na uwagę zasługują żółtawe wyrostki na liściach, imitujące złożone jaja: dorosłe samice je omijają, poszukując innej, niezajętej rośliny zdolnej do wykarmienia całego potomstwa. Dorosłe owady żywią się nektarem i pyłkiem kwiatowym roślin z rodzaju Lantana, Psiguria oraz Gurania. Zachowują swoje trujące właściwości poprzez syntezę cyanogenu z aminokwasów pochodzących z pyłków.
Rozród[]
Cały cykl zaczyna się w momencie zjedzenia jaja przez wykluwającą się gąsienicę. Później może być różnie – spóźnialscy mogą zostać zjedzeni przez starsze rodzeństwo, lecz nie jest to regułą; równie dobrze mogą tworzyć kolonię nie przejawiając aktów kanibalizmu (prawdopodobnie zależy to od gatunku i warunków). Życie larwalne trwa 2 do 3 tygodni. W tym czasie gąsienice linieją 4 razy. W końcu szukają dogodnego miejsca do przepoczwarzenia się; przejście z gąsienicy do następnego etapu trwa od 24 do 48h. Kolor zostaje zmieniony na bladobeżowy. Całość jest dobrze zamaskowana, nie staje się więc łatwym łupem. Kiedy metamorfoza dobiega końca, poczwarka staje się przezroczysta, ukazując dorosłego owada, po czym wychodzi on na zewnątrz. Dorosłe, zdolne do rozrodu pary znajdują się za pomocą feromonów. Dochodzi do kopulacji, samica składa jaja, a cykl się zamyka. Warto wspomnieć, że Helikony posiadają możliwość tworzenia hybryd; zjawisko to zaobserwowano między H. melpomene i H. cydno, oraz H. erato i H. himera.
Hodowla[]
Dość częsty mieszkaniec tropikalnych ogrodów zoologicznych i motylarni.